ជាធម្មតា នៅពេលដែលក្មេងទើបតែចូលសាលារៀនជាលើកដំបូង ខ្មៅដៃគឺជាជម្រើសតែមួយគត់​សម្រាប់​សរសេរ​នៅ​ក្នុងសៀវភៅ។ ជាទូទៅ សិស្សបឋមសិក្សាគឺតម្រូវឲ្យប្រើខ្មៅដៃសម្រាប់សរសេរមេរៀន ធ្វើលំហាត់ និងគណនាគណិតវិទ្យាជាដើម។ នៅក្មុងប្រទេសកម្ពុជាយើង នៅពេលដែលសិស្សឡើងដល់កម្រិត​អនុវិទ្យាល័យ ពួកគេគឺតម្រូវ​ឲ្យ​ប្តូរទៅប្រើប៊ិចវិញម្តង។ នេះគឺផ្ទុយពីបញ្ចឹមប្រទេសមួយចំនួនដូចជាសហរដ្ឋ​អាមេរិក គឺគ្មានការទាមទារឲ្យសិស្សផ្លាស់​ប្តូរឧបករណ៍សម្រាប់សរសេរទេ សូម្បីតែដល់កម្រិតឧត្តមសិក្សាក៏ដោយ។ សិស្សអាចសរសេរប្រើប៊ិច ប៉ុន្តែគ្មានការដាក់កំហិតឲ្យសិស្សត្រូវតែប្រើប៊ិចនោះទេ។ ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសកម្ពុជាយើងតម្រូវឲ្យសិស្សផ្លាស់ប្តូរទៅប្រើប៊ិចវិញ? តើការប្រើប្រាស់ប៊ិចមានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងណា? ចុះការប្រើប្រាស់ខ្មៅដៃវិញ តើវាមានគុណសម្បតិ្តអ្វីខ្លះបានជាប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួននៅតែអញ្ញាតិឲ្យកូនសិស្សគេប្រើខ្មៅដៃ?

មុននឹងខ្ញុំនិយាយអំពីផលប្រយោជន៍នៃការប្រើខ្មៅដៃ ខ្ញុំចង់ទទួលស្គាល់ថាប៊ិចពិតជាមានលក្ខណៈសំខាន់​មួយចំនួនដែលខ្មៅដៃមិនអាចផ្តល់ឲ្យបាន។ ទីមួយ ប៊ិចជាឧបករណ៍សរសេររបស់មនុស្សពេញវ័យ ដូច្នេះការផ្លាស់ប្តូរពីខ្មៅដៃទៅប្រើប៊ិចប្រៀបដូចជាការចម្លងវ័យពីកុមារភាពទៅយុវភាព។ វាជាសញ្ញាសម្គាល់ដ៏សំខាន់មួយដែលសរបញ្ជាក់អំពីភាពទទួលខុសត្រូវដែលតម្រូវឲ្យសិស្សឈប់លេងសើចដូចកូនក្មេង។ ទីពីរ ការប្រើប្រាស់ប៊ិចគឺតម្រូវឲ្យសិស្សមានការប្រុងប្រយ័ត្ន​នៅពេលសរសេរ ពីព្រោះពួកគេមិនអាចចេះតែសរសេរៗឲ្យបានតែរួចពីដៃបាននោះទេ វាពិបាកលុបនិងកែវិញណាស់។ ដូច្នេះការ​ប្រើ​ប្រាស់ប៊ិច គឺដូចជាការហ្វឹកហាត់ដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ឲ្យសិស្សចាប់ផ្តើមកែទម្រង់ទម្លាប់នៃការសរសេររបស់ពួកគេ។ ទីបី ប៊ិចជាការរំលឹកដាស់តឿនដែលសិស្សគ្រប់រូបត្រូវចាំថា អ្វីៗដែលយើងធ្វើទៅហើយមិនអាចងាយនឹងកែវិញបានទេ។ ទោះបី​ជា​កែបាន ក៏វានៅតែមានស្នាមចាស់ មិនអាចលុបឲ្យបានដូចដើម 100% ដែរ។ នេះជាមេរៀនដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ឲ្យពួកគេគិតនៅពេលដែលពួកគេសម្រេចចិត្តធ្វើអ្វីមួយក្នុងជីវិត​ ឬធ្វើអំពើអ្វីទៅលើអ្នកដទៃ។ និយាយឲ្យខ្លីទៅ ដូចពាក្យចាស់លោកថា “គិតមុនគូស”។

ចុះប្រសិនបើប៊ិចមានសារៈសំខាន់ដល់ថ្នាក់ហ្នឹង ហេតុអ្វីបានជានៅតែមានប្រទេសខ្លះជំរុញឲ្យសិស្សគេប្រើខ្មៅដៃរហូត​ឧត្តមសិក្សា? ហេតុអ្វីបានជាខ្មៅដៃនៅតែជាឧបករណ៍សរសេរជម្រើសទីមួយសម្រាប់វិស្វករ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត និងកវី​និពន្ធជាដើម? មុននឹងខ្ញុំបកស្រាយពីមូលហេតុនិងគុណសម្បត្តិរបស់ខ្មៅដៃ ខ្ញុំសូមជម្រាបថា ក្នុង​នាមខ្ញុំជាគ្រូគណិតវិទ្យា ឧទាហរណ៍ដែលខ្ញុំនឹងលើកឡើងទាំងប៉ុន្មានគឺប្រាកដជាមានភាពលម្អៀងទៅលើគណិតវិទ្យាបន្តិចហើយ។ ប៉ុន្តែអ្វីៗទាំងអស់នោះ យើងនៅតែអាចយកវាទៅអនុវត្តក្នុង​មុខវិជ្ជាផ្សេងៗដែរ។

ដើម្បីយល់ឲ្យបានក្បោះក្បាយថា​​ តើខ្មៅដៃមានប្រយោជន៍យ៉ាងណានោះ យើងត្រូវតែពិនិត្យសិក្សាអំពីតួនាទីនៃសាលារៀនជាមុនសិន។ ហេតុអ្វីបានជាយើងបញ្ជូនកូនយើងទៅសាលារៀន? និយាយឲ្យខ្លីទៅ មកពីយើងចង់ឲ្យពួកគេចេះ! នៅពេលដែលពួកគេធ្វើអ្វីមួយត្រូវ យើងប្រៀបវាស្មើនឹងចេះ។ ដូច្នេះបានន័យថានៅពេលដែលសិស្សយើងធ្វើអ្វីមួយ​ត្រូវ គឺពួកគេចេះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងបានមើលរំលងនោះគឺ សាលារៀនគឺជាកន្លែងដែលអនុញ្ញាតឲ្យសិស្សធ្វើខុស! កំហុសគឺជាមេរៀនដ៏មានតម្លៃមួយក្នុងជីវិតសិស្ស ពីព្រោះពួកគេអាចរៀនពីកំហុសទាំងនោះហើយអាចកែវាមកត្រូវវិញបាន។ នៅពេលសិស្សស្ថិតក្នុងកម្រិតបឋមសិក្សា យើងអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេប្រើខ្មៅដៃពីព្រោះយើងដឹថថាពួកគេប្រាកដជាធ្វើខុស​ ដូច្នេះវាងាយស្រួលក្នុងការលុបកែ។ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីបានជាយើងគិតថា ក្មេងៗកម្រិតអនុវិទ្យាល័យ ឬ វិទ្យាល័យធ្វើអ្វី​មិនខុស? នេះជាសម្ពាធមួយដែលមិនសមហេតុសមផលដែលវិស័យអប់រំដាក់ទៅលើសិស្ស។ បើសិនជាសិស្សអាចសរសេរប៊ិចហើយមិនខុសមែននោះ គ្មាននរណាផលិតទឹកលុបទេ។​ ខ្ញុំមិនដែលឃើញក្មេងណាប្រើប៊ិចដោយគ្មានទឹកលុបនៅជិតនោះទេ។ បើ​អញ្ចឹងដដែល ហេតុអ្វីបានជាយើងមិនអនុញ្ញាតឲ្យគ្នាប្រើខ្មៅដៃទៅ?

បើយើងនិយាយពីមុខវិទ្យាដែលត្រូវការការគិតព្រាងទុក ដូចជាគណិត រូប គីមី ជីវវិទ្យា ជាដើម ខ្មៅដៃរឹតតែមានអត្ថប្រយោជន៍ជាងប៊ិចទៅទៀត ។ នៅពេលដែលសិស្សសិក្សាគណិតវិទ្យា យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថាគាត់មិន​មែនគ្រាន់តែកត់ចម្លងមេរៀនយកមកពីក្តារខៀនទេ។ អ្វីដែលពួកគាត់ត្រូវធ្វើឲ្យបានច្រើននោះគឺលំហាត់អនុវត្តន៍។ ដូច្នេះហើយ ពួកគាត់ប្រាកដជាធ្វើខុស។ និយាយឲ្យចំទៅ យើងជាគ្រូ​ចង់ឲ្យគាត់ធ្វើខុសច្រើនជាងត្រូវ។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះថា​ នៅពេលដែលសិស្សធ្វើខុស គ្រូអាចយល់ដឹងពីការរិះគិតរបស់ពួកគេ ហើយគ្រូអាច​រកវិធីសាស្រ្តផ្សេងៗមកជួយពន្យល់ឲ្យគាត់បានយល់ជាងមុន។ បើសិនជាសិស្សធ្វើត្រូវរហូត ​មិនបានសេចក្តីថាពួកគាត់យល់នោះទេ វាគ្រាន់តែមានន័យថាគាត់អាចធ្វើតាមជំហ៊ានដែលគ្រូបង្ហាញនៅលើក្តារខៀន។​ ការសិក្សា​គណិតវិទ្យាគឺទៀមទារឲ្យសិស្សសាកនេះ សាកនោះ ហើយធ្វើខុសគឺគ្មានបញ្ហា កាន់តែច្រើនកាន់តែល្អ!

ដូច្នេះហើយ នៅពេលដែលសិស្សប្រើប៊ិចក្នុងការធ្វើលំហាត់គណិតវិទ្យា ពួកគាត់ភាគច្រើនមិនហ៊ានសាកល្បងចាប់ផ្តើមដំណោះស្រាយអ្វីមួយទេ ពីព្រោះពួកគាត់ខ្លាចខុសពិបាកលុបចុះលុបឡើងជាមួយនឹងទឹកលុប។ សិស្ស​ខ្លះដែលខ្ញុំបានសង្កេតឃើញ សុខចិត្តទុកក្រដាសឲ្យនៅទទេរហើយចាំគ្រូបង្ហាញដំណោះស្រាយជៀសជាង​សាកដោយខ្លួនឯងដោយសារតែការប្រើប្រាស់ប៊ិចនេះឯង។ ខ្ញុំក៏បានសង្កេតឃើញថា សិស្សដែលប្រើខ្មៅ​ដៃហ៊ានធ្វើលំហាត់ដោយមិនខា្លចខុស ហ៊ានគូសវាសពេញលើក្រដាស ហើយភាគច្រើនទោះបីជាពួកគាត់មិនអាចដោះស្រាយបាន 100%  យ៉ាងហោចណាស់​គាត់ក្លាហានក្នុងការសាកល្បង។

និយាយឲ្យខ្លីទៅ ប៊ិចក្តី ខ្មៅដៃក្តីសុទ្ធតែមានប្រយោជន៍រាងៗខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងការសិក្សាគណនាគណិតវិទ្យា ខ្មៅ​ដៃអាចជួយជំរុញសិស្សឲ្យក្លាហានក្នុងការសាកល្បងរកវិធីដោះស្រាយដោយមិនខ្លាចខុស។ ទោះបីជាយើងប្រើខ្មៅដៃមិនបានន័យថាយើងមិនគិតមុនគូនោះទេ តែសម្រាប់មុខវិទ្យាគណិតវិទ្យានិងមុខវិទ្យាខ្លះទៀត យើងគិតនឹងដៃ។ ដូច្នេះហើយ សិស្សគួរតែនៅប្រើខ្មៅដៃនៅពេលអនុវត្តលំហាត់ក្នុងគណិតវិទ្យាដើម្បីឲ្យស្ទាត់ក្នុងការរិះគិតមុននឹងប្តូរទៅប្រើប៊ិច។

 

ជាធម្មតានៅពេលដែលយើងនៅក្មេង ចាស់ៗតែងតែសួរយើងថា តើកូនចង់ធ្វើអីធំឡើង? ក្មេង​ភាគច្រើន​ចង់ធ្វើ​ពេទ្យ វិស្វករ មេធាវី អ្នកជំនួញ និងគ្រូបង្រៀន។ ទោះបីជាពួកគេមិនទាន់ដឹងពីមូលហេតុពិតប្រាកដ ​ក៏នៅតែ​មាន​​​​មនុស្ស​​ជ្រើស​​រើសយក​មុខ​ងារជា​គ្រូដែរ​ ពីព្រោះ​ថា​វា​ជា​ការងារ​ដែល​មាន​កត្តិយស​។ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ កត្តិយស​របស់គ្រូបង្រៀននៅប្រទេសខ្មែរក្តី នៅបរទេសក្តី កំពុងតែទទួលរងគ្រោះពីសំណាក់សាធារណៈ ។ ប្រាក់ខែគ្រូស្ទើរតែស្មើរឬអាចទាបជាងអ្នករត់ម៉ូតូកង់បីផង។ រីឯការទាមទៀរពីសារធារណៈជនវិញ គឺលើស​លប់​ជាងការគាំទ្រពីពួកគេ។ សេចក្តីត្រូវការរបស់សិស្សកំពុងតែអណ្តែតលើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ តែសេចក្តី​ត្រូវ​ការ​របស់គ្រូត្រូវមើលរំលងឬជាន់ពន្លិចចោល។

ប៉ុន្តែហេតុអ្វីបានជាមានអ្នកដែលនៅចង់ធ្វើជាគ្រូបង្រៀន? តើគាត់ទទួលបានផលចំណេញអ្វីខ្លះទៅ? ខ្ញុំថា​គ្មាន​នរណា​​សម្រេចចិត្តធ្វើគ្រូព្រោះគិតថាខ្លួននឹងក្លាយជាអ្នកមានដូចជាអ្នករកស៊ីទេ។ តើហេតុអ្វីទៅ? ឬក៏មក​ពីពួក​គាត់​អស់​ជម្រើស?

នៅពេលដែលខ្ញុំសិក្សាបរិញ្ញាតិប័ត្រនៅសកលវិទ្យាល័យវ៉ាស្ហិងតោន ខ្ញុំចាប់ផ្តើមសិក្សាផ្នែកវិស្វករ​ ដោយសារ​តែ​ខ្ញុំ​ដឹង​ថាផ្នែកនេះគឺងាយរកការធ្វើ ហើយអាចរកបានប្រាក់កម្រៃចិញ្ជឹមជីវិតបានខ្ពស់ផងដែរ។ ប្អូន​ប្រុស​ខ្ញុំ​សិក្សា​ខាងវិស្វករកុំព្យូវទ័រ បងប្រុសធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះ Boeing ។ ម៉ាក់ប៉ាសុទ្ធតែធ្វើការ​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​អេឡិកត្រូនិកទាំងពីររូប។ ដូច្នេះ ជម្រើសសិក្សាវិស្វករជាផ្លូវដើរយ៉ាងធម្មជាតិមួយដែលខ្ញុំត្រូវដើរ។ ប៉ុន្តែ​បន្ទាប់​ពីសិក្សាបានពីរឆ្នាំ ខ្ញុំចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ័ថា ខ្ញុំមិនសូវពេញចិត្តនឹងអ្វីដែលខ្ញុំកំពុងតែសិក្សាសោះ។ ខ្ញុំ​ក៏​សម្រេច​ចិត្តប្តូរទៅសិក្សាផ្នែកគណិតវិទ្យាអនុវត្តវិញ ដោយគិតថា បើយ៉ាងម៉េចៗ ខ្ញុំនៅតែ​អាច​រក​ការ​ធ្វើបាន​នៅ​ក្នុង​វិស័យវិស្វករ។

បន្ទាប់ពីរៀនចប់បរិញ្ញាប័ត្រ ខ្ញុំក៏សាកដាក់ពាក្យចូលបន្តសិក្សាអនុបណ្ឌិត​ផ្នែកវិស័យ​អប់រំ​គណិត​វិទ្យា​ទាំង​ប្រថុយ​​ប្រថាន ពីព្រោះគេយកតែគ្រូណាដែលមានបទពិសោធន៍យ៉ាងតិចណាស់ពីរទៅបីឆ្នាំ។ តែខ្ញុំទើបតែ​រៀន​ចប់ អត់ទាន់មានបទពិសោធន៍អីទេ។ សំណាងខ្ញុំដល់ ឆ្អឹងខ្ញុំអណ្តែត សកលវិទ្យាល័យ​បានអនុញ្ញាតិឲ្យ​ខ្ញុំបន្ត​អនុបណ្ឌិត ដែលមានរយៈពេលពីរឆ្នាំទៀត។ ខ្ញុំរៀនចប់អនុបណ្ឌិតពេលខ្ញុំមានអាយុ 24 ឆ្នាំ ហើយខ្ញុំ​ក៏បាន​ចូល​បង្រៀនតាមមហាវិទ្យាល័យនៅក្នុងក្រុងស៊ីអាផុល។ ដោយសារតែខ្ញុំនៅក្នេងបន្តិច ការបង្រៀន​នៅមហា​វិទ្យា​ល័យ​មាន​ផលវិបាកខ្លះ ដែលបានធ្វើឲ្យខ្ញុំធុញទ្រាន់នឹងការងារ។ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តប្តូរទៅកម្រិតវិទ្យាល័យវិញ។ ប្រាំ​ឆ្នាំដែលខ្ញុំបង្រៀននៅវិទ្យាល័យ ខ្ញុំបានយល់ដឹងច្រើន ជាពិសេស​ពីមូលហេតុដែល​ខ្ញុំសម្រេច​ចិត្តធ្វើជា​គ្រូបង្រៀន។ ប្រាំឆ្នាំនោះបានបង្រៀនខ្ញុំឲ្យដឹងពីតូនាទីខ្លួន​ឯង ​និងកាតព្វកិច្ចជាគ្រូក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស។ ទាំងប្រាំយ៉ាងខាងក្រោមនេះ ជាមូលហេតុដែលខ្ញុំសមេ្រចចិត្តធ្វើជាគ្រូបង្រៀន៖

1. ខ្ញុំអាចបង្រៀនសិស្សឲ្យយល់ដឹងពីពិភពលោកនឹងកាតព្វកិច្ចរបស់គេជាមនុស្សមួយរូប
   
   ចំពោះយុវជនកេ្មងៗយើងមានឱកាសតិចតួចណាស់សម្រាប់បង្រៀនលុតដំពួកគេឲ្យទៅជាមនុស្ស​មួយរូបដែលអាចធ្វើអ្វីនានាឲ្យមានប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល។ ដូច្នេះ​ហើយ វ័យវិទ្យាល័យគឺជាពេលដ៏សំខាន់មួយដែលពួកគេបានចំណាយជាមួយគ្រូ តាមពិតទៅ ពេល​វេលា​នោះអាចច្រើនជាងជាមួយឳពុកម្តាយគេផង។ ទោះបីជាខ្ញុំត្រឹមតែជា​គ្រូ​បង្រៀន​គណិតវិទ្យា​ក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំខំឆ្លៀតឱកាស​បង្រៀនពួកគេឲ្យយល់ដឹងពីពិភពលោកទាំងមូល មិនមែនត្រឹម​តែគណិត​វិទ្យា​ទេ។ ខ្ញុំអាចធ្វើឲ្យពួកគេគិត ហើយស្វែងរក​ចម្លើយដោយខ្លួន​​​​​​​​​​​​​​​​​​ឯង។ ការស្វែងរក ស្វែង​យល់នេះ​ហើយ​ដែលអាចធ្វើឲ្យពួកគេបែកចិត្ត បែកគំនិត ចេះថ្លឹងថ្លែង ចេះពិចារិណា ចេះរកវិធីដោះ​ស្រាយ​បញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួនក៏ដូចជារបស់សហគមន៍ពួកគេ។ 
   
   
2. ខ្ញុំអាចបន្តរៀនសូត្រនៅពេលដែលខ្ញុំបង្រៀន
   
   តាមពិតទៅ ខ្ញុំរៀនចេះដឹងបានច្រើននៅពេលដែលខ្ញុំធ្វើជាគ្រូ។នេះក៏ដោយសារតែសិស្ស​មាន​សំណួរ​​ឬចម្ងល់ល្អៗដែរហើយ ពួកគាត់តែងតែសួរ។ ទោះបីជាខ្ញុំមិនមានចម្លើយជាប់នឹងខ្លួន ក៏​ខ្ញុំខំស្រាយជ្រាវយកចម្លើយនោះមកឲ្យពួកគាត់ឲ្យបាន។ ការសិក្សាបន្ថែមនេះ​ហើយបាន​ធ្វើឲ្យខ្​ញុំគិត​ថា ខ្លួនចេះដឹងច្រើនជាងកាលមិនទាន់ធ្វើគ្រូទៀត។ គ្រប់វិស័យកំពុងតែអភិវឌ្ឍទៅមុខ ដូច​ជាបច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្រ្ត ចំណេះដឹងទូទៅ ហេតុការជុំវិញពិភពលោកជាដើម។ ខួក្បាល​របស់​ក្មេងៗ​ជំនាន់​នេះគឺខុសពីជំនាន់មុន។​ ដូច្នេះហើយខ្ញុំត្រូវតែបង្ខំខ្លួនឯងឲ្យខំរៀនសូត្រពីនេះ ពីនោះដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ចំណេះដឹង​គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ពន្យល់បង្រៀនសិស្ស។
   
   
3. ខ្ញុំមានមោទនភាពនៅពេលដែលសិស្សរៀនចេះ
   
   ខ្ញុំមានមោទនភាពដែលខ្លួនពូកែរកវិធីសាស្រ្តពន្យល់ផ្សេងៗហើយប្លែកៗដើម្បីឲ្យសិស្សយល់ពីមេ​រៀន​ពិបាកៗ។ នៅពេលដែលពួកគេយល់ហើយ ខ្ញុំតែងតែឃើញទឹកមុខរបស់ពួកគេភ្លឺថ្លា ហើយ​ស្នាមញ​ញឹម​ក៏ចេញមកដែរ។ នោះហើយជាមោទភាព​របស់គ្រូទៅលើសមត្ថភាព​មួយដែលអាច​បង្រៀន​អ្នក​ដទៃបាន។ ខ្ញុំតែងតែនិយាយថា អ្នកដែលចេះ​គណិតវិទ្យាមិន​ប្រាកដថាចេះ​បង្រៀនវា​ទេ។ ដូច្នេះបើយើងមានទេព្យកោសល្យខាងបង្រៀន អ្វីៗផ្សេងទៀតគឺវាងាយនឹងរៀនថែមទេ។ ផ្ទុយ​ទៅវិញ​ បើសិនជាយើងចេះយ៉ាងណាតែគ្មានទេព្យកោសល្យ វាពិបាកបន្តិច។
   
   
4. ខ្ញុំសប្យាយនិងរីករាយបំផុតនៅពេលដែលខ្ញុំបង្រៀន
   
   ទោះបីជាខ្ញុំហត់នឿយយ៉ាងណា នៅពេលដែលខ្ញុំដើរចូលថ្នាក់ឈរនៅមុខក្តារខៀន មិនដឹង​ថាកម្លាំង​ខ្ញុំមកពី​ណាទេ។ ខ្ញុំគឺរស់រវើក ពរពេញទៅដោយកាយវិការនិងសម្លេងឭៗ។ និយាយឲ្យខ្លីទៅ ខ្ញុំ​សប្បាយ​និង​រីករាយជាងគេនៅពេលដែលខ្ញុំឈរបង្រៀននៅមុខសិស្ស។ ខ្ញុំជឿថា មនុស្ស​យើងគ្រប់​រូប​ត្រូវ​តែ​ជ្រើសរើសមុខងារមួយដែលធ្វើឲ្យយើងសប្បាយចិត្តនឹងធ្វើការងារនោះដោយក្តីរីករាយ​មិន​មែន​ដោយ​បង្ខំចិត្តទេ ជាពិសេសមុខងារជាគ្រូនេះមួយ។ អនាគតក្មេងៗទាំងមូលគឺ​ឋិតនៅលើ​កណ្តាប់​ដៃ​យើង។ បើសិនជាការងារនេះជាការអស់ជម្រើស នោះមានន័យ​ថាការផ្គត់ផ្គង់​អនាគត​ក្មេងគឺមិន​មែនជាជម្រើសយើងទេ។ ដូច្នេះវាប្រហែល​ជាដល់ពេលដែលយើងត្រូវដើរ​ចេញពីមុខងារ​ជាគ្រូហើយទុកឲ្យអ្នកដែលចង់ធ្វើវិញហើយ។​
   
   
5. ខ្ញុំអាចផ្លាស់ប្តូរជោគវាសនារបស់មនុស្សម្នាក់បាន
   
   មុខងារនិងតួនាទីជាគ្រូគឺមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរជោគវេសនារបស់សិស្ស។ អនាគត​ពួកគេគឺពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើភារកិច្ចនិងការទទួលខុសត្រូវរបស់គ្រូទាំងស្រុង។ នេះ​មិន​មែន​ជាអ្វីដែលខ្ញុំអាចយកមកលេងសើចបានទេ។​ ទោះបីជាខ្ញុំដឹងថាខ្ញុំមិនអាចប្តូរ​សិស្ស100%​ ក៏​ខ្ញុំ​នៅ​តែព្យាយាម។ ប្រាកដណាស់ យើងមិនអាចផ្លាស់ប្តូរពិភពលោកទាំងមូលបានទេ តែយើងអាច​ផ្លាស់​ប្តូរ​ពិភពរបស់មនុស្សម្នាក់បាន។ ខ្ញុំតែងតែខិតខំបង្រៀនពួកគេ​ឲ្យ​ចេះ យល់ ដឹង ពីជីវិត​ក្រៅ​ពី​គណិត​វិទ្យា។ ខ្ញុំតែងតែសួរខ្លួនឯងថា បើសិនជាខ្ញុំដកយកគណិតពីសិស្សខ្ញុំមកវិញ តើពួកគាត់​បាន​រៀន​ចេះ​អ្វីខ្លះទៀតពីខ្ញុំដែលអាចយកទៅប្រើការបានក្នុងជីវិតគាត់? បើសិនចម្លើយគឺគ្មានអ្វីសោះ នោះ​ខ្ញុំប្រាកដជាមិនបានបង្រៀនអ្វីដល់ពួកគាត់ទេ។ 

មុខងារជាគ្រូបង្រៀនគឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ទូលំទូលាយណាស់។ វាមិនងាយស្រួល​ដូចជាការ​គិតឬការ​ធ្វើ​របស់​មនុស្ស​មួយចំនួនទេ។ បើសិនជាមានគ្រូណានិយាយថា ការបង្រៀនគ្មានអ្វីពិបាកទេ គាត់ប្រាកដជា​មិន​បាន​​ឬមិ​នទាន់បានបំពេញភារកិច្ចគាត់ជាគ្រូឲ្យបានពេញលេញនៅឡើយទេ។ វេសនា​របស់​មនុស្សម្នាក់​ទាំង​មូល​​គឺ​ឋិតនៅលើដៃរបស់យើងជាគ្រូ។ ដូច្នេះយើងត្រូវឈប់យកអនាគតគ្នាមកលែងសើច ឬការងារ​បណ្តោះ​អាស្នន​ពីព្រោះ​យើងគ្មាន​ជម្រើសអ្វីផ្សេងក្នុងជីវិត។  

ជាធម្មតាខ្ញុំមិនសូវខ្វល់ពីមតិអវិជ្ជមានរបស់សារធារណជន ដែលបានវាយតម្លៃមកលើខ្ញុំឬវិទ្យាស្ថានគណិត​វិទ្យា​រ៉ដវែល​របស់ខ្ញុំប៉ុន្មានទេ ពីព្រោះខ្ញុំដឹងថាពួកគាត់មិនស្គាល់ខ្ញុំច្បាស់ ឬយល់អំពីគោលដៅរបស់ខ្ញុំ​ក្នុង​ការ​​បង្កើត​សាលាគណិតវិទ្យានេះឡើង។ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ អ្វីដែលបានទាក់ទាញអារម្មណ៍ខ្ញុំជាងគេនោះ គឺ​មាន​មនុស្ស​មួយ​ចំនួនបានហៅខ្ញុំថាជាមនុស្សឆ្លៀតឱកាស។ ខ្ញុំចង់ប្រាប់ថា បាទ! ខ្ញុំពិតជាមនុស្សឆ្លៀតឱកាសមែន!

តាមពិតទៅ ខ្ញុំយល់ពីអារម្មណ៍របស់ពួកគាត់ច្បាស់ណាស់ ពីព្រោះថាសព្វថ្ងៃនេះវិស័យអប់រំបានក្លាយទៅជា​វិធី​សាស្រ្ត​រកលុយយ៉ាងមមារញឹកមួយរបស់មនុស្សឱកាសនិយមមួយចំនួន។ វាកំពុងតែ​បំផ្លាញ​គុណភាព​នៃ​ការ​សិ-​ក្សា​​និងអនាគតក្មេងៗរាប់មិនអស់ ហើយក្នុងនាមជាឳពុកម្តាយ យើងមិនអាចមិនខឹងមិនបានទេ ចំពោះ​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នៃស្តង់ដារក៏ដូចជាគុណភាពនៃការបង្រៀន។ វិស័យអប់រំឯកជនក៏ដូចជារដ្ឋ រដ្ឋក៏ដូចឯកជន។ សា​លា​ខ្លះ​កំ-​ពុង​​គិតតែពីលុយ។ គ្រូបង្រៀនខ្លះវិញភ្លេចតួរនាទីខ្លួនឯងជាគ្រូ ហើយកំពុងតែប្រើលេះយកប្រាក់ខែមក​បំផ្លាញ​សក្តានុពលនិងអនាគតសិស្ស។ ខ្ញុំមិនមែនចង់បានន័យថា ខ្ញុំមិនទទួល​ស្គាល់ផល​វិបាកក្នុង​ការចិញ្ចឹម​ជីវិតនិង​គ្រួសារ​ដោយសារតែបៀវត្សរ៍មិនគ្រប់នោះទេ។ ខ្ញុំគាំទ្រពេញមួយទំហឹង​ក្នុងការ​ដំឡើងប្រាក់​ខែសមរម្យ​ឲ្យគ្រូ​បង្រៀន ហើយក៏ជឿជាក់ថាវាអាចជួយលើកស្ទួយគុណភាពវិស័យអប់រំមួយកម្រិតបានដែរ។ ប៉ុន្តែវា គ្រាន់​តែជា​កត្តាមួយ​ប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំជឿថាចំពោះគ្រួខ្លះ ទោះបីជាពួកគាត់ទទួលបានប្រាក់ខែប៉ុន្មាន ក៏នៅតែ​បង្រៀន​មិន​​កើត​ដដែល។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត គឺលុយ​បានក្លាយទៅជាមូលហេតុដែលគ្រូ​បង្រៀន​បាន បោះ​បង់ឬ​ដើរចោល​តួរនា​ទីខ្លួនឯងទាំងស្រុង។ 

គ្មាននរណាអាចបង្រៀនដោយគ្មានប្រាក់ខែ ហើយក៏គ្មាននរណា​គួរយកវិស័យអប់រំមកធ្វើ​ជាវិធីសាស្រ្ត​រកលុ​យ​​​​ដែរ។ ក្នុងនាមជាគ្រូ យើងត្រូវតែឆ្លៀតឱកាសបំពេញតួរនាទីខ្លួនឲ្យបានល្អបំផុត! យើងត្រូវតែទទួល​ស្គាល់​និង​អនុវត្តតួរនាទីនោះសម្រាប់បម្រើសេចក្តីត្រូវការរបសសិស្ស ហើយឆ្លៀតឱកាស​ទៀមទារប្រាក់បៀវត្តមួយ​ដែល​សមរម្យនឹងបទពិសោធន៍និងចំណេះវិជ្ជាយើង។ ឧទាហរណ៍ គ្មានគ្រូពេទ្យណាគួរ​ដើរចោល​បន្ទប់​វះ​កាត់​ដោយ​សារតែអ្នកជំងឺឲ្យប្រាក់មិនគ្រប់នោះទេ។ នេះវាមិនខុសពីសម្លាប់មនុស្សស្រស់ៗ! គ្រូបង្រៀនក៏ដូចគ្នា នៅ​ពេល​ដែល​ពួកយើងដើរចោលតួរនាទី វាមិនខុសពីការ​សម្លាប់កាលានុវឌ្ឍភាពសម្រាប់ថ្ងៃអនាគត​របស់​សិស្ស​ឡើយ! 

បាទ!​​ខ្ញុំជាមនុស្សឆ្លៀតឱកាស។ ខ្ញុំមិនខ្លាចនឹងទទួលស្គាល់ទេ។ តាំងពីបញ្ចប់ការសិក្សាអនុបណ្ឌិត នៅ​សហ​រដ្ឋ​មក ខ្ញុំតែងតែឆ្លៀតរកឱកាសត្រឡប់មកមាតុប្រទេសវិញ ដើម្បីធ្វើខ្លួនឲ្យមានប្រយោជន៍ក្នុងការ​ករសាង​និង​អភិ-​វឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិ។ ខ្ញុំបានធ្វើការស្ម័ក្រចិត្តបម្រើអង្គការជួយលើកស្ទួយវិស័យ​កុមារនិង​យុវជនជាច្រើន​ដង។​ ខ្ញុំក៏ ធ្លាប់ធ្វើការស្ម័ក្រចិត្តបង្រៀនគ្រូគណិតវិទ្យាតាមសិក្ខាសាលានានា ដែលបានរៀបចំ​ឡើងដោយ​វិទ្យាស្ថាន​អប់រំ​ជាតិ ក៏ដូចជាសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទរួមសហរការជាមួយសមាគមន៍គណិតវិទ្យាកម្ពុជា។ ពីរឆ្នាំ​កន្លងមកនេះ ខ្ញុំ បានបោះបង់ជីវិតនៅអាមេរិក បានលក់ផ្ទះ លក់ឡាន និងបញ្ឈប់ការងារជាគ្រូបង្រៀននៅទីនោះ ហើយ​វិល​​ត្រ- លប់មកប្រទេសវិញដោយសារតែខ្ញុំចង់ឆ្លៀតឱកាសមកបម្រើសិស្សនេះឯង។ ដូច្នេះ​នៅពេលដែល គេហៅខ្ញុំថា​ជាមនុស្សឱកាសនិយម ខ្ញុំញញឹមពេញទៅដោយមោទនភាព។ តាមពិតទៅ ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងមានមនុស្សជា ច្រើន​ទៀតដែលចង់ឆ្លៀតឱកាសដូចជាខ្ញុំ ពីព្រោះវាដល់ពេលដែលយើងគួតែលាលែងពី “សង្គមអញ” មក “សង្គម-យើង” ម្តងហើយ។ ទាំងអស់នេះអាចទៅរួចទាល់តែយើងឆ្លៀតឱកាសជួយគ្នា ពីព្រោះថានរណាក៏រវល់ ចិញ្ចឹម​ជីវិតរៀងៗខ្លួនដែរ។